Thực đơn
Kinh_Dịch Cấu trúcCác biểu tượng của Kinh Dịch là nằm trong tập hợp của 64 tổ hợp của các đường trừu tượng gọi là quẻ (卦 guà). Mỗi quẻ bao gồm 6 hào (爻 yáo) được biểu diễn dưới dạng các đoạn thẳng nằm ngang; mỗi hào này có thể là Dương (đường liền nét) hay Âm (đường đứt nét bao gồm hai đoạn thẳng cách nhau một khe nhỏ). Với sáu đoạn thẳng này được đặt lên nhau từ dưới lên trên trong mỗi quẻ suy ra có 26 hay 64 tổ hợp của hào và như vậy có 64 quẻ.
Mỗi quẻ được cho là tổ hợp của hai tập hợp con, mỗi tập con gồm ba đường gọi là quái (卦 guà). Như vậy có 23 hay 8 quái khác nhau.
Mỗi quẻ đại diện cho một trạng thái, tiến trình hay sự thay đổi có thể xảy ra. Khi quẻ được gieo bằng một trong những phương thức của bói toán bằng Kinh Dịch thì mỗi một đường (hào) có thể là tĩnh hoặc động. Hào động có thể có sự thay đổi từ Âm sang Dương hay ngược lại để tạo thành một quẻ khác, việc giải nghĩa của quẻ được gieo ban đầu dựa trên sự cân nhắc và xem xét các thay đổi đó.
Các phương pháp truyền thống để gieo quẻ sử dụng số ngẫu nhiên để sinh ra quẻ, vì thế 64 quẻ này là không đồng nhất xét về xác suất.
Có một số hình thức khác nhau sắp xếp quái và quẻ. Bát quái (八卦 bā gùa) là sự sắp xếp của các quái, thông thường là trên gương hoặc đĩa. Truyền thuyết cho rằng Phục Hi đã tìm thấy bát quái được viết trên mai rùa (Xem Hà Đồ). Kiểu sắp xếp tám quái dựa trên suy diễn này gọi là Tiên thiên bát quái.
Sự sắp xếp của vua Văn Vương được gọi là Hậu thiên bát quái. (Xem Lạc Thư)
Vạch liền là Dương, tượng của mặt trời. Vạch đứt là Âm, tượng của mặt trăng. Mỗi một vạch (liền hoặc đứt) là một hào. Các thành phần này được biểu diễn trong một biểu tượng hình tròn chung (☯), được biết đến như Thái Cực đồ (☯) (太極圖 taijitu), nhưng nói chung người ta gọi tắt là đồ Âm-Dương (陰陽 yin-yang), miêu tả quan hệ giữa hai trạng thái của mọi thay đổi, chuyển dịch: khi Dương đạt tới cực đỉnh thì Âm bắt đầu phát sinh và ngược lại. Thái Cực đồ cũng là nguyên lý phát sinh Âm-Dương.
Vô Cực sinh Thái CựcThái Cực sinh Lưỡng NghiLưỡng Nghi sinh Tứ tượngTứ Tượng sinh Bát QuáiBát Quái sinh vô lượngTrong đó:
Trong danh sách sau, quái và quẻ được biểu diễn bằng cách sử dụng các quy ước thông thường trong soạn thảo văn bản theo chiều ngang từ trái qua phải, với ký hiệu '|' cho Dương và ':' cho Âm. Lưu ý rằng, biểu diễn trong thực tế của quái và quẻ là các đường theo chiều đứng từ thấp lên cao (có nghĩa là để hình dung ra quái hay quẻ trong thực tế, ta cần phải quay đoạn văn bản biểu diễn chúng ngược chiều kim đồng hồ một góc 90°).
Có tám quái hay bát quái (八卦 bāguà) tạo thành do tổ hợp chập ba của Âm và/hoặc Dương:
Số | Quái | Tên | Bản chất tự nhiên | Ngũ hành | Độ số theo Hà đồ, Lạc thư | Hướng theo Tiên Thiên/Hậu Thiên Bát Quái | |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | (☰) | Càn (乾 qián) | Trời (天) | dương kim | 6 | nam/tây bắc | |
2 | : (☱) | Đoài (兌 duì) | Đầm (hồ) (澤) | âm kim | 4 | đông nam/tây | |
3 | |:| (☲) | Ly (離 lý) | Hỏa (lửa) (火) | âm hỏa | 7 | đông/nam | |
4 | |:: (☳) | Chấn (震 zhèn) | Sấm (雷) | dương mộc | 9 | đông bắc/đông | |
5 | : | (☴) | Tốn (巽 xùn) | Gió (風) | âm mộc | 3 | tây nam/đông nam |
6 | :|: (☵) | Khảm (坎 kǎn) | Nước (水) | dương thủy | 1 | tây/bắc | |
7 | ::| (☶) | Cấn (艮 gèn) | Núi (山) | dương thổ | 8 | tây bắc/đông bắc | |
8 | ::: (☷) | Khôn (坤 kūn) | Đất (地) | âm thổ | 2 | bắc/tây nam |
Ba hào dưới của quẻ, được gọi là nội quái, được coi như xu hướng thay đổi bên trong. Ba hào trên của quẻ, được gọi là ngoại quái, được coi như xu hướng thay đổi bên ngoài (bề mặt). Sự thay đổi chung của quẻ là liên kết động của những thay đổi bên trong và bên ngoài. Vì vậy, quẻ số 13 (|:||||) Thiên Hỏa đồng nhân, bao gồm nội quái |:| (Ly hay Hỏa), liên kết với ngoại quái ||| (Càn/Trời).
Bát quái nạp vào Hà Đồ và 8 đường kinh nạp vào Hà Đồ theo tính chất ngũ hành tương ứng được minh họa như sau:
Chu kỳ dòng khí luân phiên trong 8 đường kinh.Chu kỳ dòng khí luân phiên trong 12 đường kinh.Hệ 64 quẻ Tiên thiên và Hà đồHệ 64 quẻ Tiên thiên và Hà đồTượng Số Tiên Thiên Bán Cầu BắcTượng Số Tiên Thiên Bán Cầu NamTượng Số Tiên Thiên Địa Cầu Phân Cực Bắc NamNgũ hành tương khắc trong Hà đồ và Bát quái Hậu thiênNgoại quái Nội quái | ||| Càn Trời | |:: Chấn Sấm | :|: Khảm Nước | ::| Cấn Núi | ::: Khôn Đất | :|| Tốn Gió | |:| Ly Hỏa | ||: Đoài Đầm |
||| Càn | 1 | 34 | 5 | 26 | 11 | 9 | 14 | 43 |
|:: Chấn | 25 | 51 | 3 | 27 | 24 | 42 | 21 | 17 |
:|: Khảm | 6 | 40 | 29 | 4 | 7 | 59 | 64 | 47 |
::| Cấn | 33 | 62 | 39 | 52 | 15 | 53 | 56 | 31 |
::: Khôn | 12 | 16 | 8 | 23 | 2 | 20 | 35 | 45 |
:|| Tốn | 44 | 32 | 48 | 18 | 46 | 57 | 50 | 28 |
|:| Ly | 13 | 55 | 63 | 22 | 36 | 37 | 30 | 49 |
||: Đoài | 10 | 54 | 60 | 41 | 19 | 61 | 38 | 58 |
Dưới đây là sáu mươi tư quẻ của Kinh Dịch.
Các quẻ từ số 01 đến số 30 được gọi là Thượng Kinh, bắt đầu với hai quẻ Càn (trời), Khôn (đất) nên phần này đôi khi gọi là "đạo của Trời Đất".
Các quẻ từ số 31 đến số 64 được gọi là Hạ Kinh, bắt đầu với hai quẻ Hàm (tình yêu), Hằng (vợ chồng) nên phần này đôi khi gọi là "đạo của vợ chồng".
Tên gọi các quẻ: tên gọi của mỗi quẻ gồm 3 phần, bắt đầu với tên của các quẻ đơn tạo nên nó, đầu tiên là ngoại quái rồi đến nội quái, phần cuối của tên chỉ ý nghĩa của quẻ. Ví dụ quẻ Thủy Hỏa Ký Tế:
ví dụ khác là quẻ Địa Sơn Khiêm:
Thực đơn
Kinh_Dịch Cấu trúcLiên quan
Kinh Dịch Kinh kịch Kinh dị Hàn Quốc Kình địch bóng đá Việt Nam – Thái Lan Kình địch bóng đá Hà Nội – Sông Lam Nghệ AnTài liệu tham khảo
WikiPedia: Kinh_Dịch http://www.zhouyi.com/ http://giaitri.vnexpress.net/tin-tuc/sach/lang-van... http://www.crystalray.org/iching/links.htm http://www.decodeunicode.org/w3.php?ucHex=4DC0 http://www.taopage.org/iching http://bachkhoatoanthu.vass.gov.vn/noidung/tudien/... https://vnexpress.net/tin-tuc/cong-dong/hoc-duoc-g... https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:I_Chin...